Wybór projektu a następnie budowa domu to bardzo kosztowny proces, pełen zawiłości prawnych. Coraz częściej wybieraną opcją są więc domy parterowe, których budowa jest tańsza od tych z piętrem czy poddaszem mieszkalnym. Planując nasz własny, jednokondygnacyjny dom musimy myśleć nie tylko o jego wyglądzie czy funkcjonalności, ale również dbać o energooszczędność budynku, tak by rachunki były jak najniższe. Czy parterowy dom może być energooszczędny?
W okresie ostatnich kilku lat zaszły duże zmiany w podejściu do neutralności klimatycznej na szczeblu prawnym. Jest to związane z nowymi dyrektywami unijnymi a w Polsce z wejściem zaostrzonych rygorów prawa budowlanego. Przepisy, które weszły w życie wraz z 1 stycznia 2021 właściwie znoszą możliwość budowy nowych domów pozbawionych energooszczędności i ogrzewanych na paliwa nieodnawialne typu węgiel czy torf. Zapisy licznie odnoszą się także do ograniczania strat cieplnych budynków mieszkalnych i usługowych. Normy prawne regulują te kwestie bardzo rozsądnie. Każdy chce oszczędzać na ogrzewaniu domu i mieć jak najniższe rachunki, zaś rozwiązania jakich wymagają przepisy otwierają drogę ku energooszczędności. Wspomniane zapisy prawne określają obiekty energooszczędne jako posiadające dobrze zaizolowane ściany, wykorzystujące odnawialne źródła energii jak słońce czy wiatr oraz wentylację oszczędną i nieinwazyjną dla środowiska. Jednak prawo posiada bardzo ogólne zapisy, nie każda osoba budując dom wie jakie technologie wybrać by zapewnić energooszczędność i podążać prostą drogą ku zeroemisyjności. Portale budowlane prześcigają się w interpretacjach przepisów i dawaniu własnych rad jak spełnić regulacje dotyczące oszczędności. Powszechna jest powtarzana na dziesiątkach stron internetowych informacja o tym, iż trudniej uzyskać energooszczędność w domu parterowym niż w piętrowym. Jak jest naprawdę?
Przede wszystkim aby opracować funkcjonalny projekt domu energooszczędnego, należy popatrzeć na niego nie tylko jako miejsce do życia czy codziennych aktywności, ale swoisty magazyn energii mający punkty produkcji tej energii oraz miejsca, którymi energia ta ucieka. Logicznym jest więc, że aby ten domowy magazyn utrzymał jak najdłużej swoją wydajność wszystkie elementy muszą ze sobą współgrać. Kluczowym czynnikiem jest zaizolowanie. W każdym domu zarówno parterowym jak i piętrowym należy wykonać dobrą izolację termiczną ścian najlepiej takimi odmianami styropianu i styroduru, których współczynnik przenikania ciepła po montażu na ścianach nie przekroczy 0,20 W/(m2·K). Izolować należy zarówno ściany jak i miejsca wystające z budynku czyli tarasy, wypustki czy ganki (są to miejsca tworzenia się tzw. mostków termicznych, którymi najszybciej ucieka ciepło). Innym kluczowym czynnikiem powodującym utratę ciepła jest dach. W tym przypadku zauważamy jedyną większą różnicę między domami parterowymi a piętrowymi - domy parterowe są bardziej narażone na utratę ciepła przez dach niż domy piętrowe. Nie jest to jednak wyrok i wystarczy minimalnie większa ilość wełny mineralnej w ociepleniu dachu a pozwala to osiągnąć współczynnik przenikania ciepła U na poziomie większym lub równym 0,15 W/(m2.K) co zapewnia dobrą izolację i zapobiega uciekaniu ciepła przez dach. Kolejnym ważnym elementem, gdzie ciepło może uciekać są okna i drzwi - i tu również warto zadbać o to by kupowane przez nas okna były zgodne z normami a współczynnik przenikania ciepła nie przekroczył 1,2 W/(m2 · K). Warto też wyposażyć się w okna z rekuperacją co zapewnia nowoczesny system wentylowania bez jednoczesnej utraty dużych ilości ciepła. Takie podejście do tematu energooszczędności gwarantuje nam zmniejszenie rachunków. Odpowiadając więc na pytanie postawione na wstępie dom parterowy może być w pełni energooszczędny.
Oszczędzanie można osiągnąć nie tylko dzięki izolowaniu domu przed utratą ciepła, ale też dzięki samodzielnej produkcji energii technologiami odnawialnymi. Do najbardziej efektywnych należy pozyskiwanie energii ze słońca w dwojaki sposób - paneli solarnych przekształcających energię słońca w cieplną ogrzewającą dom oraz paneli fotowoltaicznych zmieniających ją w prąd. Nie tylko słońce może być źródłem energii. Coraz bardziej popularne staje się pozyskiwanie energii z ziemi. Najlepszymi ku temu sposobami są własne elektrownie geotermalne oraz (to tańsza alternatywa) pompy ciepła. Warto zauważyć, że dobrze zaizolowany parterowy budynek zaopatrzony w każdą z tych nowinek jest w stanie osiągnąć przynajmniej przez część roku zeroemisyjność, czyli całkowitą niezależność od zewnętrznych źródeł energii.
